İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’na, Yüksek Seçim Kurulu (YSK) üyelerine hakaret suçlamasıyla yargılandığı davada, 2 yıl 7 ay 15 gün hapis cezası verildi. Mahkeme, ayrıca “belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılmasına” hükmetti. Karar kesinleşirse İmamoğlu, ‘siyasi yasaklı’ olacak ve belediye başkanlığı görevinden alınacak.

Cezanın Ekrem İmamoğlu’nun olası cumhurbaşkanı adaylığını engellemek için verildiği yorumları yapıldı.

Habertürk gazetesinden Kübra Par, cezanın kesinleşmesinin İmamoğlu‘nun adaylığını ya da seçilirse cumhurbaşkanlığını etkileyip etkilemeyeceğini YSK Başkanı Muharrem Akkaya’ya sordu.

Par’ın köşe yazısında aktardığı yanıtlar şu şekilde:

Malum Ekrem İmamoğlu ile ilgili bir mahkeme kararı ve yargı süreci var. Aday olacak mı bilmiyoruz ama ben genel prensipleri sorayım. Bir cumhurbaşkanı adayı, seçim takvimi açıklandıktan ve adaylığı YSK tarafından resmen kabul edildikten sonra siyasi yasaklı hale gelirse adaylığı düşer mi? Öyle bir durumda onu aday gösteren parti veya partiler yerine farklı bir ismi aday gösterebilir mi?

Yaşanacak süreçlere bağlı Kübra Hanım. Adaylık süreci kesinleşmeden cezası kesinleşirse yerine başka bir aday gösterebilirler. Fakat kesinleştikten sonra listeye dokunmamız mümkün değil. Seçime girer ama kazansa bile mazbatası verilmez.

Adayken ceza alırsa adaylığı düşmez mi?

Hayır adaylığı düşmez, isterse yarışabilir ama seçilmesi durumunda mazbatası verilmez. Bunun yaşanmış örnekleri de var. Mesela en son Ceylanpınar Belediye Başkanı 2019’da seçilmişti ama seçildikten sonra hakkında yargı kararı olduğu için mazbatasını iptal ettik. Muhtarlık seçimlerinde de bu sıklıkla yaşanabiliyor.

Peki o durumda seçimi kim kazanıyor?

İkinci en çok oyu alana mazbata veriyoruz. Belediye başkanları seçiminde ikinci en çok oyu alan kazanıyor fakat Cumhurbaşkanı seçimi belediye başkanı gibi değil. İkinci en çok oy alana mazbata verilmez çünkü yüzde 50+1 şartı var. Cumhurbaşkanı seçilebilmek için tek aday bile olsa oyların yüzde 50+1’ini alması gerekir. Yani iki adaydan biri seçim takvimi açıklandıktan sonra ceza alırsa seçimi kazansa bile mazbatası verilmez ve seçimler yenilenir. 45. günü takip eden ilk pazar gününde yeniden Cumhurbaşkanı seçimi yapılır.

Diyelim sadece iki cumhurbaşkanı adayı yarışıyor. Biriyle ilgili siyasi yasak kararı çıkarsa ve o kişi yarıştan çekildiğini açıklarsa kalan aday tek başına yarışabilir mi?

Evet, o durumda tek adayla referandum şeklinde yapıyoruz. Tek aday da olsa yine en az yüzde 50+1 oy alması gerekiyor. Kanunda özellikle ikinci tur için bu açıkça yazılmış, “Tek aday kalırsa referandum şeklinde yapılır” diye…

İlk turda yaşanırsa?

Tabii yine aynı şekilde 50+1’i alması gerekir.

Yani örneğin Erdoğan tek başına kalırsa “Cumhurbaşkanı olmasına ‘Evet’ mi yoksa ‘Hayır’ mı referandumuna dönüşüyor. Peki yüzde 50+1’i yakalayamazsa ne oluyor?

O durumda seçilemez. Yeni bir süreç başlar.

Daha iyi anlaşılsın diye soracağım. Resmen adayken ceza alan kişinin adaylıktan çekilme hakkı var değil mi?

Tabii çekilebilir. Tamamen iradi bir durum. İsterse yarışabilir ama seçilirse mazbata alamaz.

Mahkeme kararı seçim sonrası kesinleşirse ne olur? Diyelim hakkında yargı süreci devam eden aday seçildi, cumhurbaşkanı olarak yemin edip göreve başladı ve 2 ay sonra siyasi yasak kararı kesinleşti, o durumda ne olur?

Öncelikle o durumda olay bizden yani YSK’dan çıkmış oluyor. Karar mercii TBMM’dir. Fakat Cumhurbaşkanlığı dokunulmazlığı ve sorumsuzluğu olduğu için etkilenmez, dönem sonuna bırakılır. Milletvekillerinin de çok başına geliyor biliyorsunuz. Anayasa’daki istisnai hükümler dışında milletvekilliği düşmüyor.

YAZININ TAMAMI