T.C. Essen Başkonsolosluğu’nun himayesinde, Türkiye Avrupa İlişkileri Enstitüsü işbirliği ile Atatürk’ün Essen’e gelişinin 105. yılı anısına etkinlik düzenlendi.
Krupp Vakfı merkezi ve müze barındıran fabrikatör Krupp ailesi malikanesi Villa Hügel‘de düzenlenen programın sunumunu öğretim görevlisi Ahmet Ünalan yaptı.

BAŞKONSOLOS TOLGA SEZAİ ŞİMŞİR: ‘ATATÜRK’ün ESSEN ZİYARETİNİ ETKİNLİKLERLE YAŞATACAĞIZ‘

STK temsilcileri, öğretmenlerin yanısıra çok sayıda üniversiteli öğrencinin katıldığı programın selamlama konuşmasında T.C. Essen Başkonsolosu Tolga Sezai Şimşir şunları söyledi:

“Veliaht Sultan Vahdettin yaveri Mustafa Kemal Atatürk ile birlikte on yedi kişilik bir heyet ile Essen’e geldiler.Krupp fabrikalarını gezerek Villa Hügel’de akşam yemeği yediler. Dolayısıyla burada halen bu seyahatin izleri yaşıyor. T.C. Essen Başkonsolosluğu olarak bu gezinin hak ettiği şekilde Türk ve Alman toplumunun toplumsal hafızasında yer almasını arzuluyoruz ve bunun için çaba gösteriyoruz. Bu etkinliklerin geniş katılımla devamının geleceğinden eminim. Bugünkü programın Türkiye Avrupa İlişkileri Enstitüsü organizasyonunda yapılmış olmasını ayrıca önemsiyorum. Üniversite gençliğimizin bu mirasa sahip çıkmasını ve Atatürk’ün bu hatırasını yaşatmasını önemli buluyorum. Bu vesileyle katılımınızdan dolayı hepinize teşekkürlerimi sunuyorum.”

TARİHİ OLGULAR SLAYTLAR ve VİDEO EŞLİĞİNDE ANLATILDI

Sonrasında rehber eşliğinde Villa Hügel gezildi ve binanın tarihi anlatıldı. Öğretim görevlisi Ahmet Ünalan slayt ve video gösterisi eşliğinde yaptığı sunumda şunları söyledi:

“Veliaht Sultan Vahdettin ve yanında yaveri Mustafa Kemal Atatürk ve onlarla birlikte 17 kişilik bir heyet 105 yıl önce bugün bu saatlerde Altenessen’den şehre giriş yaptılar. Krupp fabrikalarını incelediler ve ardından Villa Hügel’de Alfred von Bohlen tarafından Veliaht Sultan Vahdettin onuruna verilen akşam yemeğine katıldılar. Bizler o günün anısını tarihi bilgiler ışığında yaşatıyoruz.

VAHDETTİN İLE ATATÜRK AYNI KAREDE

Ahmet Ünalan, İmparatorluğun son padişahı ile Cumhuriyet’in kurucusunun 20 gün boyunca yan yana olduğu sahne olması bakımından Almanya gezisi dramatik tarihi kırılma anlarımızdan biri olmasının altını çizdiği sunumunda, aynı heyete o dönemde Berlin Potsdam’da Alman İmparatorluğu askeri olarak görev alan Şehzade Ömer Faruk Efendi’nin de yer aldığını söyledi.

KRUPP FABRİKASININ 1. DÜNYA SAVAŞI’NDAKİ ÖNEMİ

Ünalan, Krupp fabrikasının 1.Dünya Savaşı esnasında oynadığı olağanüstü rolü ve Krupp ailesinin Türkiye ile olan ticari ilişkilerini anlattı. Sunumun devamında Ünalan: ‘Türkiye ile Krupp ailesi ilişkileri 1865 yılında başlıyor, özellikle 1. Dünya Savaşı öncesi ve esnasında bu ticari ilişkiler zirveye taşınıyor. Özellikle Çanakkale müdafaasında Krupp topları Türk askeri birlikleri tarafından başarıyla kullanılıyor ve müttefiklere karşı başarılı savunmanın teknik nedenlerinden biri sayılıyor.

Almanların Osmanlı ordusunun modernleşmesinde, eğitimin, alt yapının modernleşmesinde özellikle de raylı sistemlerin döşenmesinde etkileri var. İki ülke arasında Bismarck ile başlayan ve Kaiser II. Wilhelm ile devam eden üç ziyaret var. 1868 yılında Hariciye’yi (Dışişleri’ni) temsilen Rum asıllı bir diplomatımız – Karatodori Efendi – Krupp ailesini ziyaret ediyor ve Alfred Krupp’a zamanın en değerli devlet nişanı olan Mecidiye Nişanı’nı veriyor. Kaiser II. Wilhelm 15 Ekim 1917 de İstanbul’a geliyor.

ALMANYA GEZİSİNDE BATI CEPHESİ ve KRUPP FABRİKALARI İNCELENİYOR

22 Aralık 1917 de ise iadeyi ziyaret kapsamında Veliaht Sultan Vahdettin, yaveri Mustafa Kemal Paşa ve beraberlerindeki 17 kişilik heyetle Altenessen’den şehre giriş yaptılar. Altendorf’ta bulunan Krupp fabrikalarını gezdiler. Akşam saatlerinde ise Villa Hügel’de onurlarına verilen akşam yemeği sonrasında saat 22:41‘de Berlin’e gitmek üzere Essen tren garından hareket eden trenle ayrıldılar.

Böylelikle Mustafa Kemal Atatürk 36 yaşında iken Mirliva askeri ünvanıyla 19 Aralık 1917 de Bad Kreuznach, 22 Aralık 1917‘de Essen ve 23 Aralık 1917 sonrası da Berlin’de bir dizi resmi ziyaretlerde bulunmuştur. 17 kişilik heyet yılbaşı akşamı sonrası trenle yola çıkıyor ve 4 Ocak 1918 de İstanbul’a varıyorlar.

KRUPP FABRİKASINDA MUSTAFA KEMAL PAŞA’NIN KADIN İŞÇİLER İLE İLGİLİ GÖZLEMLERİ

Ahmet Ünalan, ayrıca Atatürk’ün Krupp fabrikalarında savaş esnasında erkeklerin cephede olması nedeniyle binlerce kadının çalıştığını, bunun daha sonra Almanya’da kaçınılmaz olarak kadınların toplumsal hayatta konumunun yükselmesine neden olduğunu belirtti. Ünalan, Mustafa Kemal Paşa’nın bu olguyu fabrika ziyaretinde gözlemlediğini, Türk kadınının da toplumun ve devletin her aşamasında yer alması gerektiğini vurguladığını belirtti. Ünalan: ‘Bundan dolayı Cumhuriyet evresinde kadın hakları ve seçme ve seçilme hakkı bir çok Avrupa ülkesine kıyasla da erken verildiği söylenebilir‘ dedi.

SUNUM ve PROGRAM BEĞENİLDİ

Sunum ve program katılımcıların beğenisini kazanırken, etkinliğin Villa Hügel’de yapılmasının anlamlı olduğu vurgulandı. Katılımcılar programın Cumhuriyet’in 100. yılı münasebetiyle daha büyük bir etkinlikle devamının gelmesini dilediklerini bildirdiler.